1. Nguyên nhân
1.1. Nguyên nhân thực thể
- Nhiễm khuẩn thần kinh.
- Nhiễm độc thần kinh.
- Chấn thương sọ não.
- Các tổn thương não hoặc bệnh cơ
thể ảnh hưởng đến não (bệnh mạch máu não, u nào, teo não,...).
1.2. Nguyên nhân tâm lý
- Các sang chấn tâm thần hay hoàn
cảnh xung đột trong gia đình cũng như ngoài xã hội có thể gây ra các trạng thái
phản ứng cấp và các rối loạn liên quan đến stress.
- Những yếu tố xã hội ảnh hưởng lớn
đến cuộc sống con người: hoàn cảnh gia đình gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống,
áp lực về tài chính và công việc, những người di cư có sự mâu thuẫn về chuẩn mực
văn hóa xã hội ở nơi họ mới đến sinh sống, những trẻ em mồ côi cha mẹ khi còn
nhỏ, những thảm họa chiến tranh, thiên tai, khủng bố,... cũng có thể ảnh hưởng
đến sức khỏe tâm thần.
1.3. Nguyên nhân cấu tạo thể chất
bất thường và phát triển tâm thần bệnh lý có thể gây ra các trạng thái
nhân cách bệnh và chậm phát triển tâm thần.
1.4. Nguyên nhân chưa rõ ràng
như sự kết hợp nhiều yếu tố khác nhau như di truyền, biến đổi chuyển hóa, miễn
dịch, cấu tạo thể chất,... có thể gây ra rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt,
rối loạn cảm xúc lưỡng cực,...
2. Yếu tố thuận lợi
- Di truyền: có khi là nguyên
nhân nhưng cũng có khi là nhân tố thuận lợi thúc đẩy bệnh phát sinh mà thôi.
- Nhân cách: nhân cách yếu, không
cân bằng, kém chịu đựng, khép kín là cơ sở thuận lợi cho bệnh tâm thần phát
sinh và làm cho bệnh hồi phục khó khăn, chậm chạp. Rối loạn tâm thần nặng có thể
làm biến đổi nhân cách của người bệnh.
- Lứa tuổi: trẻ em là cơ địa thuận
lợi để phát sinh các rối loạn liên quan stress và rối loạn nhân cách. Tuổi dậy
thì dễ bộc lộ bệnh tâm thần phân liệt. Tuổi già dễ bị các rối loạn tâm thần thực
tổn.
- Giới tính: có rối loạn gặp ở
nam nhiều hơn nữ như loạn thần do rượu, loạn thần do chấn thương sọ não, liệt
toàn thể tiến triển. Có những rối loạn gặp ở nữ nhiều hơn nam như rối loạn phân
ly, rối loạn cảm xúc lưỡng cực, rối loạn trầm cảm. Ở nữ thường có những rối loạn
tâm thần liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, sinh đẻ, mãn kinh,...
- Tình trạng toàn thân: có những
rối loạn tâm thần xuất hiện sau khi sức khỏe tâm thần bị giảm sút như mất ngủ
kéo dài, thiếu dinh dưỡng lâu ngày, làm việc quá sức. Sau khi bị rối loạn tâm
thần lâu ngày có thể dẫn đến suy kiệt. Nâng cao thể trạng có thể làm bệnh nhân hồi
phục nhanh chóng.